Systemisch werken is een holistische benadering die zich richt op het begrijpen van de complexe dynamieken die in een familie- of organisatiesysteem aanwezig zijn. Het is gebaseerd op het idee dat elk individu deel uitmaakt van een groter geheel en dat de problemen die zich voordoen in een individu vaak voortkomen uit problemen in het systeem als geheel.
Een belangrijk aspect van systemisch werken is het fenomenologische aspect. Dit betekent dat de focus ligt op het waarnemen van wat zich voordoet en het accepteren van deze waarneming als waarheid. In plaats van te proberen te begrijpen wat er gebeurt door middel van interpretaties en oordelen, stelt het fenomenologische aspect van systemisch werken ons in staat om het systeem en de dynamieken die erin plaatsvinden objectief te observeren.
Het systemisch werken omvat drie velden: ordening, balans tussen geven en nemen, en in- en uitsluiten. De ordening heeft betrekking op het idee dat alles in het systeem een eigen plek heeft en dat deze plek belangrijk is voor het goed functioneren van het systeem. Het gaat niet alleen om de fysieke plaats van mensen of objecten, maar ook om de plaats die ze innemen in termen van hun rol en verantwoordelijkheden binnen het systeem.
Een andere belangrijke factor in systemisch werken is de balans tussen geven en nemen. Dit betekent dat er een evenwicht moet zijn tussen wat er wordt gegeven en wat er wordt ontvangen binnen het systeem. Als deze balans wordt verstoord, kan dit leiden tot conflicten en problemen.
Tot slot heeft het in- en uitsluiten betrekking op het recht om deel uit te maken van een bepaald systeem en de plicht van anderen in datzelfde systeem om mensen erbij te laten horen. Dit geldt voor zowel families als organisaties. Als iemand wordt uitgesloten of niet wordt geaccepteerd binnen het systeem, kan dit leiden tot problemen en spanningen.
Systemisch werken is een krachtige methode om verborgen dynamieken binnen families en organisaties aan het licht te brengen. Het stelt ons in staat om deze dynamieken objectief te observeren en te begrijpen, en om oplossingen te vinden die niet alleen gericht zijn op individuen, maar op het systeem als geheel. Met behulp van de drie velden en het fenomenologische aspect van systemisch werken, kunnen we de complexe relaties binnen een systeem beter begrijpen en werken aan het creëren van een gezonde en evenwichtige omgeving voor alle betrokkenen.